Ο «Γερο-πλάτανος» της Εύβοιας και τα μυστικά του...

Οκτωβρίου 06, 2021

Ο «Γερο-πλάτανος» της Εύβοιας και τα μυστικά του...

Ο Μέγας Πλάτανος, το 2006

Με πολύ μεγάλη θλίψη διάβασα σε πρόσφατη ανάρτηση της σελίδας Αθηνολόγιο πως ο «Γερο-πλάτανος» της Εύβοιας είναι νεκρός και δεν υπάρχει πια, με το τελευταίο μέρος που είχε μείνει από τον κορμό του να έχει καταρρεύσει και το κουφάρι του πλέον να έχει καλυφθεί από αγκάθια...

Στον συντάκτη της ενημερωτικής αυτής πληροφορίας μετά από την αυτοψία του στο χώρο, η δυσάρεστη αυτή διαπίστωση αυτή προκάλεσε θλίψη και έκπληξη.

Δυστυχώς εμείς μείναμε μόνο με τη θλίψη, γιατί η κατάληξη αυτή του Υπεραιωνόβιου αυτού δέντρου και μέχρι πρόσφατα, ορόσημου αυτής της περιοχής γραφικής ομορφιάς, ανάμεσα στα χωριά Προκόπι και Μαντούδι, φαινόταν εδώ και αρκετό καιρό προδιαγεγραμμένη.
Κάτι που, αρκεί νομίζω να ρίξει κανείς μια ματιά σε μερικές ενδεικτικές φωτογραφίες από διάφορες επισκέψεις μας εκεί τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, για να διαπιστώσει...

Χρονικό της καταστροφής (-ένα σύντομο φωτορεπορτάζ για ένα έγκλημα που κράτησε χρόνια...)

Καλοκαίρι 2006. Ο "Γερο-πλάτανος" όταν ήταν ακόμα μεγάλος, με τους φίλους, Σοφία και Τάκη να μοιάζουν μικροσκοπικοί μπροστά του. Τα έργα για την προστασία του δέντρου έχουν ήδη ξεκινήσει.

Καλοκαίρι 2007. Τα έργα προστασίας του δέντρου και ανάδειξης του χώρου προχωρούν, με την αποκομιδή τεράστιου όγκου μπαζών που τα προηγούμενα χρόνια είχαν σκεπάσει μέρος του, προερχόμενα από τα ορυχεία λευκόλιθου που λειτουργούσαν στην περιοχή...

(2007) Παράλληλα στο χώρο βρίσκονται ήδη τα μεταλλικά πλέγματα και λοιπά υλικά που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή τοιχείων αντιστήριξης στο σκάμμα περιμετρικά του δέντρου. ώστε να συγκρατηθούν τα μπάζα σε ασφαλή απόσταση. (Σύμφωνα με μια άποψη, το έργο είχε τελικά αντίθετα αποτελέσματα, αφού δυσκόλεψε ακόμα περισσότερο την πρόσβαση των ριζών στο νερό...)

Καλοκαίρι 2010. Οι εργασίες ανάδειξης του χώρου έχουν ολοκληρωθεί. (-όπως φαίνεται και απ' την ακόλουθη φωτογραφία, στην επόμενη επίσκεψή μας λίγα χρόνια αργότερα, ολόκληρο το μέρος του δέντρου που διακρίνεται σε πρώτο πλάνο είχε αποκοπεί και καταρρεύσει...)


2016. Θλιβερό θέαμα, καθώς η μια πλευρά και τα μεγαλύτερα κλαδιά του δέντρου έχουν καταπέσει. Ωστόσο, ο ένας μεγάλος κορμός παραμένει όρθιος και ζωντανός.

Μια εικόνα συγκριτική, που βοηθάει να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του κορμού και των κλαδιών που έχουν αποκοπεί από το δέντρο κι έχουν μείνει νεκρά στο χώμα (2016)

Πάνω στον κορμό του δέντρου η φύση έχει σμιλέψει ένα χέρι με τα δάχτυλα κλειστά, που το δέντρο, πικραμένο, λες και αρνείται να τεντώσει και να ανοίξει για να ζητήσει ένα χέρι βοήθειας...(2016)

Ένα χρόνο μετά, σε ένα ρεπορτάζ του 2017, η εικόνα που παρουσιάζεται είναι ακόμα χειρότερη και η δημοσιογράφος αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν οι αρμόδιοι φορείς να έχουν αφήσει ένα τόσο εμβληματικό δέντρο να ξεραθεί...

Αν και κάποιοι μιλούν για μια "ασθένεια" που ξεραίνει τα πλατάνια, ο πιθανότερος ένοχος για την καταστροφή είναι τα μπάζα που κύκλωσαν το δέντρο σχηματίζοντας χωμάτινους λόφους που σκέπασαν ρέματα, αποκλείοντας τις ρίζες του από πρόσβαση στο απαραίτητο νερό...

Ολοκληρώνοντας το παρών δημοσίευμα, που αναγκαστικά έχει αυτόν τον δυσάρεστο, νεκρολογικό χαρακτήρα, αναζητώντας ίσως έναν τρόπο για να κλείσω με λίγο καλύτερη διάθεση, παραθέτω το άρθρο που είχα δημοσιεύσει στο περιοδικό Μυστική Ελλάδα, το 2007 σχετικά με τον «Γερο-πλάτανο», τους θρύλους, τις παραδόσεις και όσα από τα μυστικά του επέλεξε να μοιραστεί μαζί μας, με τη συνοδεία ιστορικών πλέον φωτογραφιών από επισκέψεις μας εκεί, στο χώρο που κάποτε έπεφτε η σκιά του Μεγάλου Πλατάνου. Ελπίζοντας με αυτόν τον τρόπο, τουλάχιστον στο νου, να τον κρατήσουμε για πάντα ζωντανό, όπως δηλαδή θέλουμε να τον θυμόμαστε...

Προκόπι Β. Εύβοιας: Ο Μέγας Πλάτανος και τα μυστήριά του...

Στη μέση μιας από τις γραφικότερες διαδρομές της Ελλάδας, τον δρόμο που, ακολουθώντας τον ποταμό Κηρέα, συνδέει το Προκόπι με το Μαντούδι, στο σημείο ακριβώς που είναι χτισμένο το ξωκλήσι τής Κοίμησης της Θεοτόκου, υπάρχει μια ταμπέλα που κατευθύνει δεξιά, στο μόνο σημείο του δρόμου που περνάει πάνω από το ποτάμι.
Η ταμπέλα γράφει «Μέγας Πλάτανος», και αν κανείς την ακολουθήσει, ύστερα από καμιά διακοσαριά μέτρα θα βρεθεί μπροστά στο αρχαιότερο πλατάνι των Βαλκανίων, ίσως και ολόκληρης της Ευρώπης, η ηλικία του οποίου λέγεται πως υπερβαίνει τα...2.300 χρόνια!

Στην πινακίδα η ηλικία του αναγράφεται "μεγαλύτερη από 500-600 έτη", ωστόσο κάποιες πηγές υποστηρίζουν ότι ο Πλάτανος είναι 2.300 χρόνων!

Σύμφωνα με τα στοιχεία που καταγράφει ο Δημ. Σέττας («Ο Γερο-Πλάτανος της Εύβοιας», εκδ. ΔΙΠΤΥΧΟ), το 1972, ο κορμός του είχε περίμετρο 18 μέτρα, διάμετρο 6 μέτρα, το ύψος του δέντρου έφτανε τα 30 μέτρα, ενώ η έκταση της σκιάς του έφτανε τα 2,5 στρέμματα!

Καταφύγιο και ανάσα από τη ζέστη στη δροσιστική σκιά του πανύψηλου δέντρου (Αύγουστος 2006).

Σήμερα, δυστυχώς οι διαστάσεις του, αν και παραμένουν κολοσσιαίες, έχουν υποστεί κάποιες απώλειες, εξαιτίας κυρίως της ανθρώπινης κακομεταχείρισης και μάλλον ως εκ θαύματος το δέντρο παραμένει ζωντανό. Αριστερά και δεξιά, εδώ και μερικά χρόνια, υψώνονται θλιβεροί χωμάτινοι λόφοι, δημιουργημένοι από τα μπάζα των ορυχείων λευκόλιθου, που αν και κάποιοι, την ύστατη στιγμή πρόλαβαν απ' το να καλύψουν για πάντα αυτό το φυσικό μνημείο της αρχαιότητας, εντούτοις έχουν εμφανώς δυσκολέψει την ανάσα του, καθώς το έχουν ουσιαστικά αποκόψει από το υπόλοιπο δάσος και τα νερά που μέχρι πρόσφατα ξεδιψούσαν τις ρίζες του.

Η θέση, όπου κάποτε λένε πως ήταν ο πιο γόνιμος κάμπος της περιοχής, λέγεται Παρασκευόρεμα, αλλά... το ρέμα πλέον δεν φαίνεται πουθενά κι έτσι το δέντρο συντηρείται από τις βροχές κι ό,τι καταφέρνουν να συγκεντρώσουν οι ρίζες του, που προεκτείνονται προς την μεριά του ποταμού...

Αυτή ήταν η δεύτερη φορά που ο Πλάτανος γλίτωνε κυριολεκτικά (-σημ. Οκτ. 2021, έτσι φαινόταν τότε τουλάχιστον...-) από τα δόντια ενός ανθρωπόμορφου «Χάρου», αφού το 1928, κατά τον καταμερισμό της δημόσιας γης που ακολούθησε την άφιξη των προσφύγων από το Προκόπι της Καππαδοκίας, ο χωρικός που είχε λάχει τον αγρό μέσα στον οποίο στεκόταν το δέντρο, απειλούσε να το κόψει, με την δικαιολογία πως η σκιά του εμπόδιζε να ευδοκιμήσουν οι καλλιέργειες της γης...
Τότε το δέντρο είχε σωθεί με την παρέμβαση της Ειρήνης Νόελ Μπαίκερ (-της Βρετανικής οικογένειας Νόελ-Μπαίκερ που από την εποχή της απελευθέρωσης του νησιού από τους Τούρκους, κατέχει ένα μεγάλο μέρος της έκτασης στην περιοχή-), που αντάλλαξε τον αγρό με ένα δικό της κτημα 8 στρεμμάτων, καταφέρνοντας έτσι να σώσει το αρχαίο Πλατάνι... (πηγή, «ο Κηρέας της Εύβοιας», Αλέξανδρου Καλέμη, εκδόσεις Κίνητρο, 2001)

Μέσα στην κουφάλα του Πλατάνου, πολλοί είχαν σκαλίσει τα ονόματά τους.
Και δυστυχώς, σήμερα ο κίνδυνος ελλοχεύει ακόμα, στην κάθε φορά που κάποιοι ασυνείδητοι επιχειρούν να βάλουν φωτιά σε κάποιο σημείο της περιοχής, που δυστυχώς φαίνεται πως έχει μπει για τα καλά στο στόχαστρό τους, αφού διαδοχικές απόπειρες έχουν γίνει και τα τρία τελευταία καλοκαίρια, με αποκορύφωμα την μεγάλη πυρκαγιά που τον Σεπτέμβρη του 2004 έφτασε μέχρι λίγες εκατοντάδες μέτρα απ' το σημείο.

Είναι μεγάλη ντροπή τέτοιοι μακρόβιοι ζωντανοί οργανισμοί που έχουν γίνει μάρτυρες ολόκληρης της Ελληνικής ιστορίας από την εποχή σχεδόν του Μεγαλέξανδρου και, κυρίως, κατάφεραν να επιζήσουν απ' όλες τις φουρτούνες της, να σιγοσβήνουν μέσα στις τελευταίας δεκαετίες, εξαιτίας της ανθρώπινης αδιαφορίας...

Ο Γερο-πλάτανος, το 2010 (υπέρυθρο)

Ακόμα και η ίδια η παράδοση προσπάθησε να διαφυλάξει το αγέρωχο δέντρο, αφού κάποτε πιστευόταν πως εκείνος που θα τολμούσε να τον κόψει, μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο, θα πέθαινε ο ίδιος και θα ξεκληριζόταν η οικογένειά του. Η σχέση όμως ήταν πάντα αμφίδρομη, καθώς και ο Πλάτανος είναι φορέας πολλών παραδόσεων, που τον σχετίζουν με νεράιδες και ξωτικά, αφού γενικά πιστευόταν πως τα «χιλιόχρονα» δέντρα, στοίχειωναν.

Στην Ιρλανδία και την Ισλανδία, χώρες που οι αρχαίες (εκεί, Κέλτικες) παραδόσεις επιζούν ακόμα, μια φήμη πως ένα δέντρο, ακόμα κι αν δεν είναι τόσο αρχαίο, σχετίζεται με τα ξωτικά, είναι αρκετή για να το προστατέψει και δεν είναι λίγες οι φορές που σημαντικά έργα έχουν τροποποιηθεί και δρόμοι που διανοίγονται έχουν παρεκκλίνει από την αρχικά προσχεδιασμένη πορεία τους, προκειμένου να διασωθεί ένα τέτοιο δέντρο.

Ο Γέρο-Πλάτανος δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει τα αντίστοιχα δέντρα της Βόρειας Ευρώπης, καθώς είναι συνδεδεμένος με πάμπολλες τέτοιες ιστορίες. Η επικρατέστερη σχετική προφορική παράδοση λέει πως, αν κάποιος κοιμηθεί μέσα στην κουφάλα του, -η οποία άλλωστε έχει εμβαδόν δωματίου-, θα αρρωστήσει, ή γενικά θα πάθει κάτι άσχημο, καθώς θα βγουν τα ξωτικά να τον μαγέψουν!

Ο Δημ. Σέττας έχει καταγράψει πολλές παραλλαγές και εκδοχές θρύλων που συνοδεύουν τον Πλάτανο, μεταφέροντας ποικίλες λαϊκές αντιλήψεις, που ίσως να αντιστοιχούν και σε διαφορετικές εποχές. Έτσι λοιπόν, λέγεται πως αν κάποιος βρεθεί τα μεσάνυχτα κάτω απ' το δέντρο, ακούει φωνές, όργανα, βιολιά και κλαρίνα και βλέπει νεράιδες και δαιμόνια να διαβαίνουν χορεύοντας, στις όχθες του ποταμού.

Σήμερα ορισμένοι αποδίδουν τον θρύλο στο γεγονός πως πριν από κάποια χρόνια, ένας βοσκός, που λένε πως δεν έστεκε και πολύ καλά στα λογικά του, συνήθιζε να περνάει την νύχτα στο δάσος, παίζοντας βιολί.

Όμως, η παράδοση αυτή που περιγράφει την πορεία των νεραϊδο-ξωτικών μέσα στην νύχτα, με την συνοδεία οργάνων (που σε κάποιες περιοχές αποκαλείται και «διάβα») συναντάται σ' όλη την Ελλάδα και φαίνεται να συνδέεται, ή να απορρέει από τα αρχαία Βακχ
ικά μυστήρια και τους ξέφρενους «χορούς» της στοιχειωτικής ακολουθίας του Διονύσου (μαινάδες, σάτυροι, κλπ), ή και άλλων χθονίων θεοτήτων, εορτές που μάλιστα συνέχισαν να εορτάζονται σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, μέχρι και τον Ύστερο Μεσαίωνα. Ίσως λοιπόν, ο βιολιστής να ήταν απλά «νεραϊδοπαρμένος», ένας από εκείνους που χάνουν τα λογικά τους, όταν βρεθούν στην πορεία των στοιχειών.
Στην περίπτωση του Μεγάλου Πλατάνου πάντως, οι «μουσικές» μάλλον προσπαθούν να περιγράψουν τον παράξενο ήχο που πολλοί έχουν παρατηρήσει τις νύχτες στο σημείο... Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση, λέγεται, πως τα μεσάνυχτα ακριβώς, κάτω απ' τον πλάτανο βγαίνουν δύο μεγάλα κριάρια και για αρκετή ώρα παλεύουν μεταξύ τους και, καθώς κουτουλούν, ακούγεται ένας υπόκωφος θόρυβος.
Η παράδοση με τα δύο φασματικά κριάρια καταγράφεται και αλλού την Εύβοια, σε κάποιο γεφύρι στους Ωραιούς (Τάσος Παπαναστασίου, Μύθοι, Θρύλοι. Παραδόσεις), και μάλιστα με την ίδια έμφαση στον κρότο που ακούγεται από την σύγκρουση των κεράτων τους. Το συνδετικό στοιχείο φαίνεται πως είναι το τρεχούμενο νερό - το οποίο όπως είχα γράψει σε κάποιο παλαιότερο τεύχος («Μαύρες Πύλες στην Ελλάδα», Απρίλης 2005) φαίνεται να σχετίζεται με «αλλοκοσμικές» εκδηλώσεις. Αλλά υπάρχουν και πολλές άλλες παρόμοιες ιστορίες για τον Πλάτανο.

Διανυκτέρευση δίπλα στο ποτάμι, στο πλατανόδασος που βρίσκεται πολύ κοντά στον Μέγα Πλάτανο, σε μια από τις πολλές εξορμήσεις που τα προηγούμενα 15 χρόνια κάναμε, παρέα με διάφορους φίλους, στην περιοχή.

Μέσα στην κουφάλα του δέντρου που χωρούσαν αρκετά άτομα

Ο Δημ. Σέττας μεταφέρει και προσωπικές μαρτυρίες χωρικών, όπως του γέρο-Βασίλη Ματσούκα, που ένα βράδυ πήγε να ποτίσει το γειτονικό με το δέντρο, μποστάνι του, κι ενώ η νύχτα ήταν απάνεμη, κατά τα μεσάνυχτα άρχισαν ξαφνικά τα κλαδιά του πλατάνου να σείονται και να δημιουργούν ένα παράξενο δυνατό βουητό, που τον έκανε να απομακρυνθεί με βήμα ταχύ.

Αλλά και εκείνη του Γεωργίου Μπουζίκα, που κάποια Αυγουστιάτικη νύχτα είχε ηθελημένα αποπειραθεί να διερευνήσει τους σχετικούς θρύλους. Αν και τσοπάνης στο επάγγελμα, φαίνεται πως είχε κάνει έναν άριστο, επιστημονικό σχεδιασμό του όλου πειράματος, αφού είχε φροντίσει να πάρει μαζί και δεύτερο άτομο, στον οποίον μάλιστα δεν είχε πει τίποτα για το σκοπό του, ώστε να μην τον προκαταβάλει.

Ξάπλωσαν σ' ένα μικρό ύψωμα κοντά στον πλάτανο, κι ο φίλος του αποκοιμήθηκε.
Κατά τα μεσάνυχτα, άκουσε ένα δυνατό μουγκρητό που ερχόταν απ' τη μεριά του πλατάνου. Φυσικά δεν έμοιαζε με ήχο κάποιου ζώου, αφού αυτό θα ήταν κάτι που θα αναγνώριζε αμέσως ένας βοσκός. Παρέμεινε σιωπηλός, για να δει αν τ' ακούει κι ο φίλος του, ο οποίος ξύπνησε έντρομος και τον ρώτησε αν ακούει το ίδιο. Και, μια και υπήρχε πλήρης συμφωνία, σηκώθηκαν πάνω και 'φύγαν από κει βιαστικά, έχοντας έτσι επιβεβαιώσει πως, είτε επρόκειτο για ξωτικά, είτε για δαιμόνια, κάτι αλλόκοτο βγαίνει πράγματι στον Πλάτανο τα μεσάνυχτα...

Σε μια από τις νυχτερινές μας εξερευνήσεις, με την Σοφία, που ήταν και ξεναγός μας, καθώς κατάγεται από την περιοχή, τον Παναγιώτη και τον Βασίλη (απ' την ομάδα Ιδιωτικά Σύμπαντα)

Σε μια πρόσφατη επίσκεψη μου (σημ. το 2007), στις αρχές του καλοκαιριού στην περιοχή, επιχείρησα ν' ακολουθήσω κι εγώ το παράδειγμα του κυρ-Γιώργου, παίρνοντας μαζί έναν φίλο, τον Πέτρο. Ήταν νύχτα με πανσέληνο, που φώτιζε αρκετά το ξέφωτο γύρω απ' το γιγάντιο δέντρο. Η προσέγγιση μας όμως, ήταν αρκετά δυσκολότερη από τις προηγούμενες φορές, καθώς ο δρόμος από ένα σημείο και μετά και μέχρι είκοσι περίπου μέτρα απ' τον πλάτανο, είχε σκαφτεί με εκσκαφικό μηχάνημα ένα μέτρο βαθιά, σχηματίζοντας έτσι μια τάφρο που είχε γεμίσει απ' τα νερά της απογευματινής βροχής. Ίσως αυτό να αποδεικνυόταν χρησιμο για τις ρίζες του πλατανιού, που ωστόσο θα μπορούσαν να έχουν υποστεί νέα ζημιά από την εκσκαφή.

Μια νυχτερίδα που βρήκε καταφύγιο στην κουφάλα του πλάτανου

Αναγκαστήκαμε ν' αφήσουμε το αυτοκίνητο εκεί που πλέον διακόπτονταν ο δρόμος και συνεχίσαμε με τα πόδια, περνώντας απ' την βάση ενός εκ των άχαρων πλευρικών λοφίσκων από χώματα και μπάζα... Έστω κι έτσι, τελικά καταφέραμε να φτάσουμε σώοι κάτω απ' την σκοτεινή σιλουέτα του δέντρου. Η ατμόσφαιρα ήταν υποβλητική και σίγουρα προδιέθετε για κάτι περίεργο, αν και το φως του φεγγαριού μας επέτρεπε μια σχετικά επαρκή εποπτεία σε μεγάλη περίμετρο του χώρου γύρω απ΄ το δέντρο, διαγράφοντας ταυτόχρονα τις σκιές από τις νυχτερίδες που πετούσαν ανάμεσα στα ογκώδη κλαδιά λίγα μέτρα από πάνω μας...

Δεν είχαμε κανονίσει να διανυκτερεύσουμε, απλά θέλαμε να πάρουμε μια μικρή γεύση από την νυχτερινή ατμόσφαιρα του σημείου και, στην μισή ώρα που μείναμε εκεί, πέρα από τους όμορφους ήχους των πουλιών της νύχτας δεν ακούσαμε κάτι παράξενο, με εξαίρεση έναν δυνατό θόρυβο που κάποια στιγμή έσπασε την νυχτερινή σιωπή και φάνηκε να έρχεται από κάτι που κινούνταν έντονα ανάμεσα στα κλαδιά ενός άλλου κοντινού δέντρου...
Το πιθανότερο είναι να προερχόταν από κάποιο ζώο - ίσως κάποια αλεπού, απ' τις πολλές που συνηθίζουν να αναζητούν τροφή την νύχτα, στην περιοχή. Στις λίγες φωτογραφίες που κατάφερα να τραβήξω, εξαιτίας κάποιου προβλήματος που περιέργως προέκυψε με όλες τις μπαταρίες που είχα μαζί για την μηχανή, εμφανίζεται ένα πλήθος από τα συνηθισμένα ΄orbs΄ - κάτι λογικό και παράλογο μαζί, αφού υποτίθεται πως οφείλονται στην υγρασία και τη σκόνη, κι ωστόσο σκόνη μάλλον δεν δικαιολογούνταν, από τη στιγμή που το χώμα ήταν ακόμα λασπωμένο από την βροχή. Μια φωτογραφία όμως είναι αρκετά παράξενη, αφού όλος ο χώρος μοιάζει να περιβάλλεται από περίεργες λωρίδες καπνού, -ή «φωτός»- που γεμίζουν όλο το κάδρο, δημιουργώντας παράξενες φιγούρες και σχήματα...

Μια παράξενη φωτογραφία στον Μέγα Πλάτανο. Θα μπορούσε να ήταν κάποιο παιχνίδι καπνού, αλλά ήμασταν σίγουροι πως κανείς μας δεν κάπνιζε εκείνη τη στιγμή...

Σε πιο πρόσφατη επίσκεψη στο μέρος, τον περασμένο Αύγουστο, είδα την πορεία των έργων, που παρ' όλο που φαίνεται να γίνονται με σκοπό την ανάδειξη και την αποκατάσταση του δέντρου, αποκάλυπταν μια εικόνα θλιβερή... Το σκάμμα είχε πλέον επεκταθεί, καλύπτοντας συνολικά μια διάμετρο 100 περίπου μέτρων γύρω από τον Πλάτανο, σε βάθος που έφτανε το ενάμιση μέτρο!... Τόσο βαθύ ήταν το πάχος από τα μπάζα που για δεκαετίες είχαν μείνει καθηλωμένα πάνω στις ρίζες του(!)...


΄Ενα κολοσσιαίο κλαδί του δέντρου, που μέχρι το 2006 ακουμπούσε στο -μπαζωμένο- έδαφος...

Το ίδιο κλαδί, που λες και μοιάζει με μπράτσο του ξύλινου γίγαντα που μας επιδεικνύει τη δύναμή του, ελευθερωμένο από τα μπάζα, σε μεταγενέστερη επίσκεψη (2010)...

Ελπίζω το τελικό αποτέλεσμα να δώσει σ' αυτό το σπάνιο και πολύτιμο ζωντανό μνημείο την εικόνα που του αξίζει. Και να διασφαλίσει πως το δέντρο θα παραμείνει ζωντανό για να διηγηθεί και σε πολλές από τις επόμενες γενιές τις παραμυθένιες ιστορίες του. Που σίγουρα θα έχουν τόσο πολύ ανάγκη ν' ακουστούν...

Επίλογος

Δυστυχώς, η τελευταία αυτή ευχή που έκανα πριν από περίπου μια δεκαπενταετία, τελικά δεν εισακούστηκε. Κάποιοι μιλούν για μια «ασθένεια» που ξεραίνει τα πλατάνια, κι άλλοι κατηγορούν τα έργα, που τελικά όχι μόνο δεν κατάφεραν να προστατέψουν το έργο, αλλά απέκοψαν τελείως την πρόσβαση των ριζών του στο νερό, ολοκληρώνοντας έτσι την καταδίκη του δέντρου που είχε ξεκινήσει μερικές δεκαετίες νωρίτερα, με την δημιουργία του ορυχείου στο Παρασκευόρεμα... (-η εικόνα του Πλατάνου όπως ήταν πριν αρχίσουν τα έργα φαίνεται στο βίντεο-κλιπ του τραγουδιού της Άλκ. Πρωτοψάλτη, Ο Αγγέλος μου).

Τον περασμένο Αύγουστο (2021), αμέσως μετά την καταστροφική πυρκαγιά που έπληξε την Εύβοια και κατέστρεψε εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους σ' όλο το Βόρειο τμήμα της πάνω από το Μαντούδι, περάσαμε από την περιοχή, για να δούμε από κοντά το μέγεθος της καταστροφής (-νομίζω όμως ότι ο πραγματικός λόγος ήταν η υποσυνείδητη ανάγκη που ένιωθα να επιβεβαιώσω με τα ίδια μου τα μάτια, κάτι που βέβαια γνώριζα, πως, τουλάχιστον αυτό το κομμάτι της περιοχής ανάμεσα στο Προκόπι και το Μαντούδι, είχε γλιτώσει από τις φλόγες...)

Αν και η πρώτη στάση που κάναμε ήταν στο γεφυράκι στο ποτάμι, δηλαδή λίγες εκατοντάδες μέτρα από κει, για κάποιο λόγο επέλεξα να μην συνεχίσουμε προς τον Μέγα Πλάτανο. Απλά αφήσαμε σε κάποια σημεία λίγα χάρτινα μπωλ με νερό και φαγητό για τα ζώα που έχοντας γλιτώσει από τη φωτιά, ίσως τριγύριζαν εκεί, και συνεχίσαμε την πορεία μας προς τη Λίμνη. Κάτι μάλλον ήθελε να με αποτρέψει από το να αντικρύσω τον Πλάτανο πεσμένο τελείως στο χώμα, νεκρό.

Νεώτερη Ενημέρωση: Στην επόμενη περιήγηση που έκανα στην περιοχή τον Ιανουάριο του 2022, νιώθοντας την ανάγκη να δω πως ήταν η εικόνα μισό χρόνο μετά, έχοντας πλέον πληροφορηθεί την τύχη του ιστορικού δέντρου, βρήκα τη δύναμη να περάσω κι από τη θέση που κάποτε ορθωνόταν περήφανα ο αιωνόβιος πλάτανος. Κάποτε...

Στη θέση του πλέον υπήρχε μια άμορφη χορταριασμένη μάζα από ξεραμένους κορμούς και πεσμένα κλαδιά, ένα κουφάρι που έχει μείνει να θρηνεί συμβολικά όλην αυτή την ομορφιά της φύσης που δεν κατάφερε να περισώσει η γενιά μας...

Φαίνεται πως κι ο ίδιος ο Γερο-Πλάτανος δεν άντεξε το μέγεθος αυτής της καταστροφής που έπληξε το πανέμορφο Βόρειο μέρος του νησιού και μετά από τόσα χρόνια ζωής, λύγισε τελικά κι αυτός. Σαν να ήθελε να ακολουθήσει τη συνομίληκή του, «Νύμφη» των Ροβιών και τα εκατομμύρια άλλα ανώνυμα δέντρα που χάθηκαν στις φλόγες...